Pałac Sanguszków (Lubartów)

Adres:
Słowackiego 8, 21-100 Lubartów

W połowie XVI wieku na tym miejscu wybudował zamek o charakterze obronnym Piotr Firlej, ówczesny właściciel miasta. Obecny barokowy pałac powstał w drugiej połowie XVII wieku. Wokół pałacu powstał geometryczny park. W 1693 roku słynny holenderski architekt Tillman van Hameren przygotował projekt jego renowacji, ale nie wiadomo, czy został on w pełni zrealizowany. W 1705 r. podczas Wielkiej Wojny Północnej pałac został częściowo zniszczony.

Po przejściu Lewartowa na własność Pawła Karola Sanguszkizdecydował się on na remont pałacu. Prace remontowe trwały od 1722 do 1741 roku pod kierunkiem włoskiego architekta Paolo Antonio Fontany, nazywanego nadwornym architektem rodziny Sanguszków. Dobudowano trzecią kondygnację pałacu, wykonano nową elewację (z portykiem) i zaprojektowano wnętrza. Zbudowano również szklarnię i dziedziniec frontowy składający się z oficyn, bramy z wieżą zegarową i baszt narożnych. Jednocześnie prowadzono prace nad aranżacją parku. Park otrzymał kształt zwykłego ogrodu francuskiego.

Paweł Karol Sanguszko przywiązywał dużą wagę do renowacji pałacu, chcąc uczynić go rezydencją swojej rodziny. Symbolicznym uzupełnieniem tych środków była wspomniana wyżej prośba do króla Augusta III o zmianę nazwy miasta na Lubartów (potwierdzająca prawo magdeburskie i zmiana herbu), złożona 22 listopada 1744 r. Prace wykonała też po śmierci Pawła Karola Sanguszki (1750) trzecia żona zmarłego, Barbara, najstarszy syn z trzeciego małżeństwa, książę Józef Paulin Sanguszko. W ramach tych działań pałac został zmodernizowany w latach 1757-1775.

Córka księcia Klementyna, która odziedziczyła pałac, kontynuowała jego remont. Zabudowania na dziedzińcu zostały rozebrane, a wygląd parku zmieniono na styl angielski (około 1830 r.).

Obecnie Pałac Sanguszków jest siedzibą starostwa powiatu lubartowskiego. Do dziś zachował się także park i oranżeria.